جهاد علمی

قال امام العلى(ع): العلم سلطان من وجده صال به و من لم یجده صیل علیه. علم قدرت است هرکس آن را بیابد غلبه پیدا خواهد کرد و هر کس به آن دست نیابد بر او غلبه خواهند کرد. مطالب وبلاگ را در تلگرام دنبال کنید: https://telegram.me/jahadgaraneelm

جهاد علمی

قال امام العلى(ع): العلم سلطان من وجده صال به و من لم یجده صیل علیه. علم قدرت است هرکس آن را بیابد غلبه پیدا خواهد کرد و هر کس به آن دست نیابد بر او غلبه خواهند کرد. مطالب وبلاگ را در تلگرام دنبال کنید: https://telegram.me/jahadgaraneelm

جهاد علمی

این وبلاگ گروهی سعی میکنه کمکی باشه برای کسانی که مسیر علم و تحصیل را انتخاب کردن و قصد دارن از این طریق دین خود را به انقلاب و شهدا ادا کنن.
...............................................
سالهاست که جنگ پایان یافته ولی هنوز عطش شهادت بر لبهای خشک و ترک خورده ی بشر تازیانه می زند. آن زمان که دروازه های بهشت باز بود هر کس با حرفه ای خود را به آن باب می رساند و ما نسل سومی ها هم که دستمان در گیر صفر و یک است بابی را گشودیم تا جرعه ای را تا شهادت بنوشیم. افتخار ما اینست که سرباز ولایت فقیه هستیم هرچند دستمان خالیست اما دل های مان پر است از عشق به ولایت.

۲۸ مطلب توسط «علی» ثبت شده است

۲۸
مهر


«بدون تولید واژگان و مفاهیم جدید به زبان مادری، ایجاد تحول در ساختارهای جامعه، به منظور رشد و توسعه همه جانبه آن گونه که به بومی سازی دانش بیانجامد غیر ممکن است. ... می توان گفت وظیفه فارسی زبانان در دو حوزه، بسیار مهم­تر از حوزه­های دیگر است. نخست حوزه تولید علم است؛ چرا که تا علم تولید نکنیم زبان برای واژه سازی علمی احساس نیاز نخواهد کرد. حوزه دوم، توجه به واژه سازی و اصطلاح شناسی علمی  است که باید با توجه به ضرورت روزآمد بودن واژگان علمی و تخصصی و لزوم کنترل ورود اصطلاحات بیگانه به آن توجه کنیم. بنابراین تولید علم و نظریه پردازی، یکی از مهم ترین گزینه ها برای خروج یک کشور از انفعال و به دست گیری ابتکار عمل است. پس از مرحله تولید علم، به مرحله عرضه کردن آن با واژگان و اصطلاحات فارسی به دنیا می رسیم؛ چرا که وام گیری بیش از حد از زبان های دیگر، دستگاه واژه سازی زبان را خود به خود بیکار کرده و در نهایت از کار می اندازد، مانند عضوی که در صورت کار نکردن، اندک اندک ضعیف شده، در نهایت از کار افتاده، فلج می شود. امکانات زبان فارسی نشان می­دهد این زبان توان آن را دارد که در صورت نیاز به واژه سازی علمی بپردازد.

از دید فرهنگستان زبان و ادب فارسی، زبان علم گونه ای از زبان است که وسیله ارتباط میان اهل علم (از نظر کاربردی و نظری) و بیان مطالب و مفاهیم علمی در گفتار و نوشتار است و در عین تعامل با دیگر گونه­های زبان و بهره­گیری از واژگان انها، دارای واژگان خاص است. زبان علم دارای دو ویژگی دقت و تثبیت شدگی است تا بتواند مفاهیم را با ساده­ترین روش منتقل نماید. واژه ها و اصطلاحات زبان روزمره و متداول بین گویش وران، در زبان علم به کار نمی رود. از این رو زبان علم بیشتر از طریق نوشتار ارتباط برقرار می­کند. حتی هنگام گفتار نیز تحت تاثیر گونه نوشتاری است، زیرا گونه نوشتاری زبان علم، کوششی آگاهانه برای توصیف مفاهیم در قالب عبارات روشن و واضح است.

زبان علم، رسمی و فاقد سبکی خاص است و ویژگی آشکار ان ارتباط راحت و روان می­باشد تا دانشمندان بتوانند تمرکز خود را معطوف به خود مفاهیم کرده و سرگرم آرایه های کلامی نشوند. از این رو ممکن است خواننده عادی توان درک این زبان را نداشته باشد؛ به این علت که با مفاهیم مورد بحث آن ناآشناست. در زبان علم از کلی گویی، مبهم گویی و جامعیت زبان روزمره خبری نیست و به گونه ای بسیار دقیق به جزئیات اشاره می­شود.

ویژگی دیگر زبان علمی این است که بسیار انعطاف پذیر است؛ یعنی به سادگی می توان آن را با وظائف جدید انطباق داد تا توانایی  بیان معانی تازه را داشته باشد. از این رو در زبان علمی زبان های تخصصی شکل می گیرد که با توجه به نیاز گروههای علمی و فنی، متفاوت است؛ زیرا واژگان تخصصی هر رشته با دیگر رشته ها متفاوت است مانند زبان علمی ریاضی، پزشکی، رایانه و...

ادامه دارد....

"پژوهشنامه زبان فارسی، چالش ها و راهبردها(پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام)، منوچهر دانش پژوهان

۲۸
مهر


حالات مختلف اضافه شدن کلمات

اضافه شدن کلمات به یکدیگر می تواند معانی مختلف مانند وابستگی، شباهت، شمول و... را در بر داشته باشد. به مثال­های زیر دقت نمایید:

 

A foot pump: a pump which is operated by foot

A ribbon cable:  cable which is like a ribbon

A gear lever: a lever for operating gears

A driving wheel: A wheel that supplies driving power

An air motor: a motor which uses air

Carbon steel: steel which contains carbon

Titanium gears: gears made of titanium

 

این نکته را از نظر دور ندارید که گاهی تشخیص چگونگی وابستگی کلمات و این که کدام کلمه به کدام گروه تعلق دارد ساده نیست. مثال زیر را ببینید:

 

The following figure shows a mounting device for installing coupling or hubs on gear unit or motor shaft ends.

 

تمرین گروه کلمات زیر را در ستون مناسب بگذارید.

 

Carbon blocks                   A power tool                      Aluminum alloy  

A ball bearing                    Carbon fiber                       A concrete beam       

A gas burner                      A diesel boat                      Roller bearings

A spring balance               A circuit board                   A plastic tube

Steel sheet                         A plastic pipe                     Magnesium alloy

 

 

Uses                       it made of                    contains

.....................................                            ...................................                         ...........................

 

۲۱
مهر


«علم در حال پیشرفت است و بدون پیشرفت معنی ندارد. در عین حال، علم زبان خاص خود را دارد. بنابراین زبان علم باید زایا و با این همه پیشرفت همگام باشد. زمانی علم به معنای مدرن آن می تواند در ایران ریشه بدواند که فارسی ما زبان علم هم بشود.

علم و توسعه علمی در خلاء اتفاق نمی­افتد؛ بلکه احتیاج به یک محیط زبانی دارد که همان گونه پویا و زایا باشد که خود علم و فرایند ان است. به خصوص در دوران اخیر که اقتصاد کشورها دانش- پایه است، درک نیاز به یک زبان زایا و پویا اهمیت ویژه ای دارد.

معمولا گفته می شود که زبان وسیله­ای است برای بیان مفاهیم علمی و برای تفکر، که این سرمنشاء بسیاری انحراف­ها در برنامه ریزی توسعه علمی است. وقتی زبان را وسیله تلقی کنیم، در ذهنمان مصداقی نظیر "خودرو" که وسیله جابجایی است و یا "مداد" که وسیله ای است برای نوشتن، تداعی می شود. اما زبان تنها وسیله نیست. زبان نقشی پویا در فرهنگ جامعه دارد و در تفکر فردی و اجتماعی تاثیر می گذارد.

حدود دویست سال است که بحث ارتباط زبان و تفکر در اروپا مطرح است. این بحث با اثر هردر (Herder) به نام "درباره منشا زبان" آغاز شد. بنا به نظر هردر، زبان، به عنوان یک نظام، که متعلق به یک قوم است، به جهان بینی افراد ان قوم شکل می دهد؛ زبان تنها وسیله نیست بلکه مخزن و صورت تفکر است. مخزن به این معنا که تجربه و دانش نسل های زیادی در زبان جمع می شود و با آن، از طریق آموزش به نسل های بعد منتقل می شود. هردر می گوید:"زبان صورت علم است و تفکر نه فقط با آن بلکه بر مبنای آن صورت می گیرد."

مثالی می زنم از ارتباط زبان و تفکر در سطح تکامل جامعه. مشاهده می شود کشورهای هندوستان و ژاپن در صد سال اخیر رشد علمی مطلوبی داشته اند. ژاپنی ها خیلی زود شروع به ترجمه اصطلاحات علمی به زبان خود کردند و زبان بومی خود را زبان علم هم کردند. حتی تا آن حد پیش رفتند که الفاظی مثل الکترون و پروتون را به زبان خود ترجمه کردند. اما هندی­ها نه. هندی­ها زبان انگلیسی را به عنوان زبان علمی و اداری خود پذیرفتند. هندی­ها در رشد و تکامل اجتماعی خود به مشکل برخوردند، یعنی در 30 یا 40 سال اخیر متوجه شدند که انتخاب زبان انگلیسی به عنوان زبان علمی و اداری مانع رشد و توسعه همه جانبه آنها شده است. به همین دلیل از حدود 1965 هندی ها شروع به ایجاد یا تاسیس مراکزی کردند که به بررسی زبان علم و انتخاب واژه های هندی برای اصطلاحات علمی انگلیسی بپردازند.

علت ان که ما در پی کسب علم روز هستیم بی آن که وارد مرحله خلاقیت علمی بشویم و همواره مصرف کننده علم باقی می­مانیم این است که به عمق علم راه نمی­یابیم، یعنی مشکل زبان، مشکل کلمات و واژه های علمی موجب می­شود که هیچ گاه نتوانیم به عمق علم برسیم و مرحله­ای را که خلاقیت در آن شروع می شود درک کنیم. از طرف دیگر دیگرانی را که علم تولید می­کنند و واژه های ان را می­سازند برتر از خود می­دانیم و دانسته و نادانسته نوعی احساس حقارت در ما ایجاد می­شود. در مقام کاربر زبان- معلم ، دانشجو، متخصص یا فرد شاغل در یک کارخانه- توجه داشته باشیم که آن چه به دیگران منتقل می­کنیم با نظر به فرهنگ خودی و به زبان خودمان باشد.

به نظر می­رسد که برای یادگیری علوم و فناوری­های جدید مجبوریم یک زبان پیش رفته جدید را یاد بگیریم ولی یاد گرفتن یک زبان به معنای این نیست که فقط با بعضی الفاظ آن آشنا شویم و سعی کنیم این الفاظ را در زبان روزمره به کار ببریم و فخر فروشی کنیم.

علی الاصول وقتی زبان اماج تهاجم قرار می­گیرد، ابتدا واژگان زیر ضربه قرار می­گیرند. اگر اجازه دهیم در زبان ما تعداد زیادی واژه عوض شود آن گاه این فشار به لایه های دیگر زبان هم منتقل می­شود و لایه­های دستوری صرف و نحو و  حتی آواشناسی زبان عوض می­شود.»

مجله نشر دانش، شماره 4، 1374

۲۱
مهر


گاهی در ترجمه، گروه وصفی باید به صورت اضافی ترجمه شود یا بالعکس. مثلا ترجمه   Foot pump به صورت "پمپ پا" صحیح نمی باشد و ترجمه صحیح آن "پمپ پایی" است. در این مثال مضاف و مضاف الیه به صورت موصوف و صفت معنا شد. به عنوان مثال برای حالت دوم به ترجمه Iranian people دقت نمایید. ترجمه صحیح "مردم ایران" است نه "مردم ایرانی".

دلیل این امر نزدیکی مقولات دستوری اسم، فعل، صفت و.. در انگلیسی است. در لغت معنی نیز که نگاه کنیم ملاحضه می شود بسیاری کلملا دارای معانی مختلف در ساخت دستوری متفاوت اند.

 

تمرینبا در نظر گرفتن قاعده ذکر شده در بالا گروه کلمات زیر را معنی کنید.

1. Will of iron

2. A brick house

3. Disk brake

4. anode slime

5. Letter of thanks

6. Plastic grating

7. Hydraulic cylinder

8. Angle bar

9. Friction plate

10. plate heat exchanger

۱۴
مهر


«بدون اغراق "ایرانیت" هر کس را می توان با نسبت علاقه، اشنایی و سلوک وی با زبان و ادبیات فارسی سنجید و محک و معیار او را با این گنجینه های بی­بدیل دانست. در جهان امروز انچنان نسبتی استوار و پیوندی مستحکم میان هویت ایرانی- هم در حوزه هویت فردی و هم در عرصه اجتماعی و مواریث زبان و ادبیات فارسی برقرار است که می توان گفت تار و پود هویت امروزی ایرانیان با مایه های زبان و ادبیات فارسی درآمیخته است و ادبیات فارسی شالوده هویت امروزی ایرانیان بلکه هر فارسی دوستی است. تا جایی که می توان گفت هر کس با فردوسی آشنا، با نظامی، عطار و سنایی همراه، با مولوی مانوس، با سعدی آسوده خاطر و با حافظ دم خور باشد، ایرانی است  و هر ایرانی که جان خود را با داستان های شاهنامه صیقل دهد، با تمثیل های مولوی معرفت آموزد، در سلوک اجتماعی خویش از سخنان نغز و ضرب المثل های سعدی پیروی کند و پرواز جانش را در غزل های حافظ بیازماید، هویت ملی خویش را حفظ کرده است.»

"پژوهشنامه زبان فارسی، چالش ها و راهبردها(پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام)، حسینعلی قبادی"

۱۴
مهر


در نوشته های قبل بحث پیشوندو پسوند را مطرح کردیم. در این جلسه مبحث گروه کلمات را شروع می کنیم. اگر ترجمه دو پایه اصلی داشته باشد یکی از انها گروه کلمات است.

در ترجمه کلمات- به غیر از فعل- اکثراً با گروه های اسمی روبه رو می شویم.

 

Check the proper conditions of the bearing bracket oil seal rings.

Install pressure equalizing pipe .

در مثالهای  بالا به جز کلمه اول- که فعل جمله است- مابقی جمله یک عبارت اسمی به هم پیوسته است.

برای ترجمه گروه های اسمی باید ترتیب ترجمه آن ها را فرا بگیرید. نکته مهم تشخیص کلمه اصلی در یک ترکیب است.

 

مثال

a low-temperature power system→ What are we describing here?  a system

so "a system" is the main noun

مثال دیگر

CHAIN TIGHTENER , TIGHTENER CHAIN

 

برخی گروه های اسمی با of و برخی بدون of نوشته می شوند. گروه های اسمی بدون of را باید از آخر ترجمه کرد، زیرا معمولاً آخرین کلمه پایه است. در گروه اسمی شامل of کار ترجمه از آخرین کلمه قبل از of شروع می شود و با همان قاعده جلو می رود. البته این قاعده استثنایاتی هم دارد که در ادامه بحث خواهد شد.

مثلا گروه اسمی "mass unit" به صورت"واحد جرم" ترجمه می شود. این گروه اسمی با of به صورت unit of mass نوشته می شود.

به چند مثال دیگر توجه نمایید:

Axial piston pump(پمپ پیستونی محوری)

Power distribution centre(مرکز توزیع قدرت)

Speed of Sound(سرعت صوت)

The total number of revolutions of the rotor(تعداد کل دور روتور)

 

تمرین: گروه کلمات زیر را ترجمه نمایید.

 International Standard Organization, grease gun, Mass conservationprinciple, Radius of curvature, Multi-disk brake, Long life, First start-up checks, Solvent Extraction, Electrode contact resistance, Controlled stop, Drying unit, Bearing Engineers’ Committees,   Air cooling Angular velocity, TOWING TROLLEY, Autonomous systems

 

 

۰۷
مهر


فارسی یا پارسی یکی از زبان‌های هندواروپایی در شاخه­ی زبان‌های ایرانی جنوب غربی است که در کشورهای ایران، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان به آن سخن می‌گویند. فارسی زبان رسمی کشورهای ایران و تاجیکستان و یکی از دو زبان رسمی افغانستان (در کنار زبان پشتو) است. زبان رسمی کشور هند نیز تا پیش از ورود استعمار انگلیس، فارسی بود. به گونه‌ای که در سرود ملی کشور پاکستان (که زمانی جزو هندوستان بود) تمامی کلمات آن (به جز یک کلمه)، فارسی است. امروزه نیز زبان اردو، مخلوطی از زبان فارسی و انگلیسی است. زبان فارسی در افغانستان به طور رسمی دری و در تاجیکستان تاجیکی خوانده شده‌است.

در سال ۱۸۷۲ در نشست ادیبان و زبان‌شناسان اروپایی در برلین، زبان‌های یونانی، فارسی، لاتین و سانسکریت به عنوان زبان‌های کلاسیک جهان برگزیده شدند. بر پایهٔ تعریف، زبانی کلاسیک به شمار می‌آید که یکم، باستانی باشد، دوم، ادبیات غنی داشته باشد و سوم در آخرین هزاره عمر خود تغییرات اندکی کرده باشد.

فارسی از نظر شمار و تنوع ضرب‌المثل‌ها در میان سه زبان اول جهان است. دامنه واژگان و تنوع واژه‌ها در فارسی هم‌چنین بسیار بزرگ و پرمایه‌است و یکی از غنی‌ترین زبان‌های جهان از نظر واژه‌ها و دایره لغات به‌شمار می‌آید. در کمتر زبانی فرهنگ لغاتی چون دهخدا (در ۱۸ جلد) و یا فرهنگ معین (در ۶ جلد) دیده می‌شود.

"سایت ویکی پدیا"

۰۷
مهر


در این قسمت به پسوندها می پردازیم. مهمترین پسوندها به همراه مثال در ادامه آمده است.

suffix                         meaning                                                                                 example             

-able, -ible, -ble                  Adjective: worth, ability                               sensible, knowledgeable, removable, adjustable

 

-al,-ial                                 having  characteristics of  (v→n/adj)                magical, arrival, horizontal, conical, personal

 

-an,                                     Noun: person                                                                                            American, optician

 

-ant, -ent, -ient                    Adjective: kind of agent, indication                                     pleasant, dependent, convenient

 

-ar, -ary                               Adjective: resembling, related to                                        planetary, functionary, stationary

 

-ate                                     Noun: state, office, function                                                   candidate, electorate, delegate    

-ation, -ition, -ion, -sion, -tion, -xion          act, process occasion                          attraction, examination, compensation

 

-ed                                       Adjective: having the quality or characteristics of                                     winged, tightened               

 

-en                                     Adjective: material                                                                                golden, woolen, silken    

-en                                     Verb: to cause to become                                                            lengthen, moisten, sharpen

 

 -ence, -ency                      Noun: action or process, quality or state                        reference, emergency, dependence

 

-er, -or, -ant, -ent               one who                                     sealant, conveyor, cooler, demister, Occupant, respondent

 

- ery                                                                                                                                        machinery, bakery, refinery

 

-ful                Adjective: having, giving, marked by/  Noun: an amount or quanity that fills                      needful, careful, fearful, mouthful

 

-ic                                      Adjective: quality, relation                                                       linguistic, electronic, academic

 

-ic, ics                                Noun: related to the arts and sciences                                                 arithmetic, economics

-ify                                       Verb: cause                                                                             clearify, simplify, dehumidifier

 

-ing                                  Noun: material made for, activity, result of activity     measuring, swimming, building, bearing

 

-ing                                    adjective                                                                                                    moving, destroying

 -ity, -ty                                Noun: state or quality                                                                   infinity, certainty, regularity

 

-ive, -ative, -itive               Adjective: having the quality of                                                      alternative, active, plaintive

-ize                                    verb: to make                                                                      memorize, energize, decopperize

 

-less                                  Adjective: without, missing                                         windless, fearless, harmless, seamless

 

-ly                                      Adverb: in the manner of                                                                               fluently, quickly

 

-ment                                Noun: action or process                                                       enjoyment, equipment, treatment

 

-ness                                Noun: state of, condition of                                                    kindness, happiness, sharpness

 

-ous, -ious, -eous            Adjective: full of; having the qualities of                                    joyous, continuous, dangerous

 

-y                                      Adjective: marked by, having                                 wavy, dirty, hungry, angry, smeary

 

تمرین. معانی کلمات زیر را با توجه به پسوندها حدس بزنید. سپس معنی دقیق را در لغت نامه بیابید.

Energize, filtration, Operation, worker, Evaporator, stainless, accumulator, DIRECTIONAL, victory, latency, Baseless, measurement, Development, environment, Establishment,  movement ,Attachment, Reinforcement, Reliability, repairable,  programmable, paperless, Consumable, bluish, Longish, Rustproof, Flooring, threading , Propulsion, package, additive free, Leakage, breakage, inspection, dust proof, changeability, aerial, absorbant, aerify, angular, capillarity, casing, piping, packing, coupling, delivery, dust proof, drainage, containing, easily, Effectiveness, calculation, Classification, stepwise, segmental, fibrous, fluidity, optionally, reasonable, admissible, stickness, afterward, removal, positioning

۳۱
شهریور


یکی از مشکلات ما این است که همواره منتظر ایجاد شرایط مساعد جسمی، روحی، مالی و.. برای انجام یک کار هستیم. یعنی منتظر کشش و جاذبه ای تا ما را بی زحمت به مقصد برساند. حال انکه خداوند تعالی و تمام هستی که ساخته ایشان است منتظر کوشش ماست. پس کوشش کنیم تا کشش هم بیاید!

۳۱
شهریور


پیشوند بعدی mis است این پیشوند به معنای غلط و نادرست می باشد. مانندmistake(اشتباه گرفتن)-misalighnment(نامیزانی)

پیشوند multiمعنای چند را به ترکیب می دهد. مانند multimedia(چندرسانه ای)- multilayer(چند لایه)

پیشوند nonصفت بعد از خود را منفی می کند. Nonferrous(غیر آهنی)-nontoxic(غیر سمی)

پیشوند preمعنای قبل می دهد. Preload(پیش بار)-preassemble(پیش مونتاژ)

پیشوند re به معنای دوباره، عقب و به سمت عقب است.reproducing(باز تولید)، rewire(دوباره سیم پیچی کردن)

Semiبه معنای نیم است. Semi circle(نیم دایره)-semi-final(نیمه نهایی)

Subبه معنای زیر و فرعی است. Subroutine(زیر روال-زیربرنامه)-substructure(زیر ساخت)

Super معنای ابر و خیلی خوب یا خیلی قوی را به کلمه می دهدو supersonic(مافوق صوت)- supercomputer(ابر کامپیوتر)

Ultra به معنای فرا، فوق و ماورا، است. Ultraviolet(ماورا، بنفش)- ultrasonic(فراصوت)

اخرین پیشوند که به ان خواهیم پرداخت unاست که معنای نا، مخالف و عدم را می دهد. مانند unsaturated(اشباع نشده)-unavailable(غیر قابل دسترس)

تمرین. معانی کلمات زیر را بیابید.

Unthreaded, unknown, ultra high frequency, supercharger, multifunction, multipurpose, nonzero, nonreturn, precast, precommission, preheat, mismatch, misplaced, semiconductor