مشارطه

مشارطه عبارت است از این که در هر شبانه روز یک دفعه با نفس شرط کند و از آن عهد و پیمان گیرد که پیرامون معاصی نگردد. و چیزی که موجب سخط الهی باشد از او صادر نشود و در طاعات واجب کوتاهی نکند. و هر عمل خیری که از برای او میسر شود ترک نکند و بهتر است این عمل را در ابتدای روز و بعد از فراغ از نماز صبح و تعقیبات آن کند. به این نوع که نفس خود را در مقابل خود فرض کند و به آن خطاب کند و بگوید: ای نفس، سرمایه و بضاعتی به غیر از این چند روز ندارم! اگر این از دست من در رود، سرمایه من بر باد رفته و امروز روز تازه ای است که خدا مرا در آن مهلت داده و اگر امروز مرده بودم، آرزو میکردم که کاش یک یک روز دیگر خدا مرا به دنیا بازگرداند که در آن توشه ای تحصیل کنم.

پس ای نفس، چنان تصور کن که مرده بودی و آرزوی مراجعت به دنیا میکردی و تو را به دنیا باز گرداندند. پس زنهار، زنهار که این روز راضایع نکنی و هر نفسی از آن گوهریست گرانمایه که عوض ندارد و سفارش بلیغ نماید به نفس خود در خصوص به جا آوردن طاعاتی که هر شبانه روز باید انجام دهد و اینها همه سفارش و عهدی است که هر روز بانفس باید کرد. ولیکن بعد از آنکه به کثرت شرط و مراقبه عملی عادت شد به نحوی که دیگر مظنه ترک آن عادت نمی رود، احتیاج به سفارش وشرط در آن عمل نیست.

و باید در آنچه احتمال خلاف از نفس میرود، عهد و پیمان از اوگرفت. و سفارش بسیارکند نفس خود را در ایستادن بر جاده ی حق در همه ی امور زندگی.

مردی از رسول خدا طلب وصیت و نصیحتی نمود. حضرت تا 3 مرتبه به او فرمودند: اگر من تو را نصیحتی کنم به جا خواهی آورد؟ و هر دفعه آن شخص عرض کرد، بلی. پس حضرت فرمودند: هر وقت اراده ی امری میکنی درعاقبت آن تامل کن! اگر نیک باشد، انجام ده و الا ترک کن و پیرامون آن نگرد.

پس در این خصوص عهد و میثاقی موکد از نفس بگیرد و این عمده سفارش ها و بالاترین همه است.

منبع:معراج السعاده/نویسنده: ملا احمد نراقی