مدیریت زمان (3)

احادیثی درباب اهمیت مدیریت زمان:

پیامبر اکرم(ص) فرموده اند: روزی نیست که بر فرزند آدم آید که آن روز فریاد زند: ای فرزند آدم من امروز یک مخلوق جدیدم و در خدمت توام و بدان من در قیامت بر تو شهادت خواهم داد پس از من خوب استفاده کن و کار نیک انجام بده و اگر مرا از دست دادی هرگز مرا نبینی و شب نیز مثل این گوید.

همچنین در جایی دیگر خطاب به ابوذر می فرمایند: ای ابوذر! بر عمرت حریص‌تر باش تا بر درهم و دینارت.

در روایتی از مولی علی (ع) است که “بدون شک اوقاتى که مى گذرانى پاره هاى عمر تو هستند، لذا نباید وقت خود را تمام کنى مگر در چیزى که نجات تو در آن باشد. (غررالحکم،۳۶۴۲)”

قال علی علیه السلام: «اِنَّ عُمْرَکَ مَهْرُ سَعادَتِکَ اِنْ اَنْفَذْتَهُ فی طاعَهِ رَبِّکَ/ عمر تو مهر سعادت توست ( سعادت تو در گرو اوست) اگر آن را در راه طاعت پروردگارت صرف کرده باشی. (غرر الحکم،ح ۳۴۲۹) »

قال الصادق علیه السلام: «لَیسَ فی الدُّنیا شَییٌ اَعَزَّ مِنْ قَلبِکَ وَ وَقْتِکَ / در دنیا چیزی عزیزتر از قلب و وقت تو نیست. (لئالی الاخبار، ج ۱، ص ۱۶) »

قال علی علیه السلام: «اَلفُرصَهُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ فَانتَهِزُوا فُرَصَ الخَیرِ/ فرصت به سان ابر می‌گذرد پس فرصت‌های خیر را غنیمت شمارید. (نهج البلاغه، حکمت ۲۰) »

امیر مومنان درفرمایشی دیگر فرمودند: «اِضاعَهُ الفُرصَهٍ غُصَّهٌ/ از دست دادن فرصت غصه به بار می‌آورد. (نهج البلاغه، حکمت۱۱۸) »

باز از آن حضرت روایت شده که فرمود: «اَشَدٌّ الفُصَصِ فوتُ الفُرَصِ/ شدیدترین غصه‌ها از دست دادن فرصت‌هاست.»

جالب است بدانید عموم احادیث مربوط به مدیریت زمان منتسب به حضرت علی (ع)است.

ذیل آیه :ابتغ فیما آتاک الله الدارالآخره ولاتنس نصیبک من الدنیا..

"در آنچه خدا به توداده سرای آخرت را جست وجوکن وبهره ات را ازدنیا فراموش ننما..." از امیرالمومنین (ع)سوال شد.حضرت فرمودند:این آیه یعنی فراموش نکن سلامتی ات وقدرتت واوقات فراغتت وجوانیت ونشاطتت را وبه وسیله این پنج نعمت بزرگ آخرتت را بطلب.

غفلت از سرمایه جایز نیست!

اسلام تأکید فراوان دارد که از سرمایه‌هامان به نحو احسن بهره بگیریم کدام سرمایه از عمر بهتر و بالاتر است مخصوص فرصت عمر و جوانی است که در اختیار افراد است.

در روایتی پیامبر گرامی اسلام (ص) خطاب به ابوذر می‌فرماید:

«یَا اَباذر! کُنْ عَلی عُمْرِکَ اَشَحَّ مِنْکَ عَلی دِرْهَمِکَ وَ دینارکَ / بر عمرت بیشتر آزمند و بخیل باش تا بر درهم و دینارت. »

چون دقیقا درهم ودینار را میگذاریم ومیریم..

گاهی انسان‌ها غافل‌اند اگر کمترین پولی از آنها گم شد حسرت‌ها می‌خورند اما سالها و روزها و ساعت‌های بی‌شمار از آنها تلف می‌گردد باکی ندارند اینجاست که سعدی علیه الرحمه می‌فرماید:

دست حسرت گزی ار، یک درمت فوت شود                 هیچت ازعمر تلف کرده پشیمانی نیست؟!

یکی از بزرگان می‌گوید:

زندگی چنان کوتاه است که هنوز چشم نگشوده باید از این سرای دو در رخت سفر ببندیم با وجود این یک ثلث اوقات را در خواب راحت می‌‌گذرانیم و دو ثلث دیگر را در خواب غفلت! همیشه در خوابیم و وقتی بیدار می‌شویم که باید بمیریم.

هر چند فرمایش امام علی علیه السلام فوق آن است می‌فرماید:

«اَلنّاسُ نِیامٌ فَاِذا ماتُوا انْتَبَهُوا/ انسان‌ها در خوابند وقتی مردند بیدار می‌شوند.»

چقدر خوب بود انسان‌ها ارزش عمر خودشان را می‌دانستند و از دقایق و ثانیه‌های آن بهره‌مند می‌شدند اگر خوب بنگریم عمر واقعی انسان‌ها آن مقدار از عمر آنهاست که صرف در کارهای ارزشمند و مثبت می‌شود نه آنچه از عمر آنها که صرف در کارهای لغو و بیهوده می‌گردد کارهایی که نه خیر دنیا دارد و نه خیر آخرت.

می‌گویند: شخصی در اثنای سفر، به شهری رسید و از گورستان عبور کرد لوح قبور را بخواند و به حیرت فرو رفت زیرا دوران زندگی صاحبان قبور که روی سنگ‌ها رقم خورده بود هیچ کدام از ده سال تجاوز نمی‌کرد! یکی از بزرگان شهر را پیش خواند و به او گفت: شهری به این صفا با هوای خوب و آب گوارا چرا زندگی مردمش چنین کوتاه است؟! آن مرد بزرگ در پاسخ گفت: «ما زندگی را با نظری دیگر می‌نگریم زندگی منحصر به خوردن و خفتن و راه رفتن نیست که در این قسمت ما و حیوانات تفاوتی نداریم زندگی حقیقی آن است که به اقتضای حکمت در جستجوی معرفت بگذرد و از این قرار هیچکس بیش از پنج و شش و حداکثر ده سال زندگی نمی‌کند زیرا قسمت اعظم عمر به غفلت می‌گذرد.

زمان از حیات مادی تفکیک ناپذیر است با پیدایش حیات مادی زمان هم ایجاد شده و با زوال آن نیز به پایان خواهد رسید. به قول شاعر:

دَقّاتُ قَلْبِ الْمَرْءِ قائِلهٌ لَهُ                  اِنَّ الحَیاهً دَقائِقٌ وَ ثَوانٍ

تپش‌های قلب هر فرد به او می‌گوید: حیات و زندگانی، دقیقه‌ها و ثانیه‌ها بیش نیست.

بزرگی در مقام نصیحت به فرزند خود گوید:

ضربان‌های قلب و دقایق حیات شماره‌ی معین دارد نه کم می‌شود و نه زیاد مرگ به هنگام خود می‌رسد و همینکه پیمانه‌ی عمر لبریز شد ندای رحیل( کوچ) در می‌دهند، جهان ما سخت زیباست و در گذشتن از آن بسیار دشوار بنابر این باید چنان زندگی کنیم که به هنگام مرگ، دچار حسرت و تأسفی نداشته باشیم در روزهای کوتاه کارهای بزرگ انجام دهیم و تا آنجا که می‌توانیم از وقت خود استفاده کنیم.

امام علی علیه السلام در کلامی فرمودند:

«اِنَّما اَنْتَ عَدَدٌ اَیّامٍ فَکُلُّ یَوْمٍ یُمْضی عَلَیْکَ یُمْضی بِبَعْضِکَ/ به درستی که عمر تو تعداد ایامی است که پشت سر می‌گذاری پس هر روزی که می‌گذرد از عمر تو مقدار زمانی کم می‌شود. »

در فرمایشی دیگر فرمودند:

 «مَا انْقَصَتْ ساعَهٌ مِنْ دَهْرِکَ اِلا بِقَطْعَهٍ مِنْ عُمْرِکَ/ کم نشد ساعتی ( لحظه‌ای) از روزگارت مگر اینکه قطعه‌ای از عمرت کم شد.

با استفاده از مدیریت زمان استاد رائفی پور وپایگاه فرهنگی سلمانیان

ان شاالله ادامه دارد...